Bilginin doğası, ele alındığında, bilginin üç kurucu öğesinin olduğu söylenebilir. Bilgiyi oluşturan bu üç temel öğeden birincisi, bilginin öznesi olarak bilen zihin, ikincisi bilginin konusu ya da nesnesi olan şeydir. Bu ikinci öğe, algılanan bir nesne ya da canlı olabileceği gibi, bir önerme de olabilir. Bilginin üçüncü bileşeni, bilen özne ile bilinen nesne arasındaki ilişkinin ürünü olan şeydir. Bilgi, işte buradan hareketle üç farklı şekilde tanımlanır.
Bilgi Tanımları
Bilgi tanımları ya da bilgi konusundaki tanımlar, yani bilginin özü ya da ne olduğu ile alakalı tanımlar, üç başlık altında toplanır.
- Bunlardan ilki, bilgiyi bilen ile bilinen arasında tesis olunan bilme ilişkisinin ürünü olan şey üzerinden ele alır veya tarif eder.
- İkincisi, bilgiyi bilen zihnin durumu, edinimi ya da belli bir sürecin sonunda elde ettiği kazanım üzerinden tanımlar. Başka bir deyişle üç ayrı bilgi tanımından birinci ve ikinci bilgi tanımım, bilgiyi tanımlarken temele bilenin entelektüel edinimi ya da zihin halini ya da bilme ilişkisinde ortaya çıkan ürünü alır. Buna göre, bu kategori içinde yer alan bilgi tanımları için esas olan, öznenin zihinsel durumu ve söz konusu zihin halinin belirlediği ya da vücut verdiği entelektüel ürünüdür.
- Üçüncü bilgi tanımı ise, bilgiyi daha ziyade yöneldiği obje türüyle, yani konusu ya da nesnesiyle tanımlar.
Epistemoloji, bilginin doğası inceleme aşamalarında, bilgi kavramını genel olarak ele alır, bilgiyi, bilgi olmak bakımından sorgular. O, bilginin insan zihninde nasıl oluştuğunu araştırmaz. Bu, bilim insanlarının ve bilimlerin konusudur.
Bilgi kavramının kendisinin incelenmesi ve aydınlatılması, bilginin kazanılması süreçlerinden farklı ve felsefi nitelikte olan bir irdelemeyi gerektirir.
- Bilginin kurucu öğesi öznedir. Zira o, bilgi ilişkisinde aktif bir tavır sergiler, bir nesneye yönelerek onu kendisine konu yapabilir.
- Oysa nesne, bilen öznenin kendisine yöneldiği pasif varlıktır. Demek ki bilgi ilişkisinde belirleyici olan öznedir. Zira onun amaçlı yönelimi olmadan bilgiden söz edilemez.
