Bilincaltüst
Problem çözme açınları aşamasında, düşünme, akıl yürütme gibi çeşitli bilişsel işlem süreçleriyle gerçekleşerek bir sonuca ulaşılır. Bilginin zihinsel temsilleri üzerinde yapılan manipülasyonlar, psikologlar tarafından düşünce olarak tanımlanır. Kısaca bu temsillerden bahsetmek gerekirse; kelime, imge, ses ya da diğer duyu sistemlerin verileri biçiminde olabilir. Düşünce bir anlamda zihnin, içimizdeki dili olarak düşünülür. ( Pek tabii düşünce …
Karar verme aşamaları, insanın yaptığı eylemlerin ön niteliği şeklinde belirir. Bu sebeple, karar verme ile alakalı oluşturulan kuramlar, aynı zamanda insanın faaliyetleri hakkında kuram oluşturmaya paraleldir. En genel hatlarıyla karar, ihtimaller arasından seçme işlemidir. Karar verme, bir bireyin ihtiyacını giderme durumunda ortaya çıkar. Belirsizlik çoğu zaman karar verme durumlarında mevcuttur. Çünkü karar konusu ile alakalı …
Zihinsel temsil, kısaca, yeni kazanılan bilginin beyinde depolanmış olan bilgilerle nasıl ilişkiye girdiği ve nasıl sembolize edildiği işlemine denir. Bir şeyin yokluğunda, sembol ya da işaretlerle o şeyin sunulmasına temsil denilir. İnsan bilişinin temelinde dış dünyadan gelen uyaranların temsil ettiği bilginin, zihnimizde temsil edilme süreci vardır. Dış temsiller, fiziki temsiller olarak ifade edilen resim, fotoğraf, …
Hatırlama olgusu, hayatın her alanında etkin olan bir durumdur. Ayrıca hatırlama ile unutma etkileşim halinde ilerler. Örneğin herhangi bir isim ya da kelime ya da anı hatırlamaya çalıştığınızda, bazen hatırlamak istediğiniz ne ise onu bildiğinizin farkında olursunuz, ancak o an hatırlamakta zorlanabilirsiniz. Bu olguya da halk arasında, “dilimin ucunda” olgusu adı verilir. Bu durum, bilginin …
Bellek, geçmiş ile ilgili bilgilerin akılda tutulma becerisidir. Duyusal, kısa süreli ve uzun süreli bellek olmak üzere ayrılır. Psikologlara göre bellek; bilginin kodlanması, depolanması ve hatırlanması süreçlerini kapsar. Bu süreçleri bilgisayarı örnek vererek anlatmak gerekirse; Kodlama, klavye ile Donanım, depolama ile ve bilgisayar belleğinden gidip, bilgiyi alarak ekrana yansıtan “yazılım” da hatırlama ile ifade edilir. …
Dikkat kavramı bütünüyle bilişsel psikolojinin inceleme konusu olduğu gibi bireysel olarak incelendiğinde de günlük yaşamın her kıstasında nasıl etki gösterdiğini kolaylıkla anlayabilir ve bireysel olarak da kişisel gelişimine katkısını ve de nasıl faydalı olacağını herkes gözlemleyebilir. Örneğin hangi uyaranın, bilgi işleme alınacağı nasıl belirlenir? (Yani zihne çarpan titreşimlerin yarattığı etki sonucunda ortaya çıkan ileti hangi …
Dokunma duyusu organı deri, en geniş duyu organıdır. Ortalama boydaki bir insanın, 6-7 m2 deriye sahip olduğu belirtilir. Deri, çevreden gelen tehlikeli uyaranların vücuda girmesini engeller. Vücut ısısını düzenler. İlgili fonksiyonlara sahip deri, aynı zamanda yüzeyindeki hücreler ile çeşitli türden uyarıcılar aracılığı ile çevresel uyaranlara tepki gösterirler. Deride yer alan, alıcı hücreler, sinyalleri öncelikle beyinde; …
Tat algısı ya da tat duyusu, tatlı, ekşi, tuzlu, acı gibi kategoriler dahilinde ele alınır. Bu tatlara son dönemlerde yeni bir tat olarak umami denilen kategori de eklenmiştir. Umami tadı, bazı tuzlar tadıldığında algılanır. Monosodyum glutamat, tuzu buna bir örnek olarak verilebilir. Genellikle hazır çorba ile paket gıdalarında kullanılır. “Tat algısı” lezzetleri tanımanın ötesinde karmaşık …
Koku duyusu, görme ve işitmeyle beraber, en eski duyulardan biridir. Koku algısı tek hücreli organizmalarda da bulunur. Omurgalı hayvanlarda, koku duyusunun en temel işlevi havadaki gaz halindeki kimyasal uyaranları yakalamaktır. Hayvanların kendileri de bir tür koku yaydıklarından dolayı, bazen uyaran konumuna geçerler. Bu sebeple, koku duyusu, akraba ya da tür içi tanıma, üreme ya da …
İşitme sisteminin organı kulak olup, insan kulağı; dış, orta ve iç kulak olmak üzere üç ana bölümden oluşur. İşitme algısı kısıtlı olsa da 20 ile 20,00 Hz arasındaki sesleri duyabilir. İşitmenin uyaranı olan ses; bir titreşim kaynağının, havadaki molekülleri hareket ettirmesi sonucunda gerçekleşir. Ses havada sabit hızla ve saniyede 33,5 metre hızla hareket eder. Sinüs …