Bilincaltüst
Bilginin ne olduğunu belirleme noktasında, “bilginin haklılandırılmış doğru inanç olduğunu” ifade eden üç unsurlu bilgi tanımında, doğruluğun açıklığa kavuşturulmasına da ihtiyaç duyulur. Bu nedenle bilginin doğruluğu, Epistemolojinin temel problemlerinden biridir. Ve “doğruluk” problemi, İlk Çağ’dan beri tartışılan bir problem olarak karşımıza çıkar. Doğruluk özelliğinin doğasını anlamaya ve ortaya çıkarmaya çalışan epistemoloji, alanındaki önermelerden hangilerinin doğru …
Mütekabiliyetçi doğruluk veya uygunluk teorisi, epistemoloji de hakikat ya da doğruluğun özüyle ilgili olarak İlk Çağ’dan günümüze değin, öne sürülen teori ya da görülerden biridir. Bunlardan birincisi, ilk defa Platon tarafından Sofist adlı diyalogda ortaya konan ve hakikatin zihin ile şeylerin uyuşmasından, düşüncenin şeylere uygunluğundan meydana geldiğini ifade eden mütakabiliyetçi doğruluk görüşüdür. Bu doğruluk anlayışına …
Entelektüel gelişme süreci olarak, bilgi anlayışı, bilgiyi; bilen özne veya zihin durumu üzerinden tanımlayan bilgi tanımı ile onu bilenin zihin hali ya da entelektüel bakımdan kaydettiği ilerlemeyle açıklar. İlgili anlayışın ilk örneğini ise Platon verir, bilgiyi bir zihin hali- pathema olarak tanımlayan Platon’da bilgi; olabilecek en yüksek zihinsel açıklığı-saphenia, ifade eder. Başka bir anlamla, onda …
Nesne bilgi anlayışı; bilgiyi, nesne ile tanımlanan bilgi anlayışlarından biridir. Bilgiyi belli bir ürün ya da entelektüel gelişme süreciyle açıklayan bilgi anlayışlarının da farklı olarak, bilgiyi konusuyla ya da nesne ile tanımlayan bilgi anlayışlarından biridir. İlgili bilgi anlayışı ve kapsamı içinde ele alınan durumda olan bilgi görüşleri; bilginin sanı ya da kanaatin bittiği yerde başladığını …
Üç öğeli ya da koşullu bilgi anlayışı şeklinde tanımlanan yaklaşımlardan birinci ya da standart bilgi tanımı, bilgiyi bir ürün olarak ele alır. Söz konusu bilgi tanımı ise, ilk defa Platon’un Theaetetos adlı diyaloğunda öne sürülen “gerekçelendirilmiş doğru inanç” olarak bilgi anlayışını ifade eder. Üç unsurlu bu bilgi anlayışına göre bilgi; Gerekçelendirilmiş ya da haklılandırılmış olduğu …
Bilginin doğası, ele alındığında, bilginin üç kurucu öğesinin olduğu söylenebilir. Bilgiyi oluşturan bu üç temel öğeden birincisi, bilginin öznesi olarak bilen zihin, ikincisi bilginin konusu ya da nesnesi olan şeydir. Bu ikinci öğe, algılanan bir nesne ya da canlı olabileceği gibi, bir önerme de olabilir. Bilginin üçüncü bileşeni, bilen özne ile bilinen nesne arasındaki ilişkinin …
Epistemoloji, Türkçe’de bilgi teorisi ya da bilgi bilimi, olarak tanımlanır. Felsefenin en önemli alt dalları arasında yer alan epistemoloji, aynı zamanda felsefenin önemli bir disiplinidir. Yunanca’da “Bilgi” anlamına gelen “Episteme” “Söz” “Akıl” “Bilim” ile açıklama ve teori” anlamlarını taşıyan, “logos” sözcüklerinin birleşiminden meydana gelmiştir. Epistemoloji, felsefenin teorik dallarından biridir. Yani, doğru eylemle ya da iyilik, …