Deneyimcilik, deneyimci görüş veya ampirizm, bilginin kaynağını açıklarken akla değil de tecrübe ya da deneyime başvurur. Bilginin, mümkün tek kaynağının deneyim olduğunu, deneyimden bağımsız bir bilginin söz konusu olamayacağını savunan ampirizm, insan zihninin doğuştan, üzerine kendi işaretlerini yazdığı boş bir levha (tabular rasa) olduğunu öne sürer. Ünlü deneyimcilerden bazıları şöyledir; John Loche ( 1632-1704) George Berkeley (1685-1753), Hume, John Stuart Mill (1806-1873) ve Russel’dir.
Ampirizm, başlangıçta boş bir levha olan zihin üzerine konan işaretlerin önce, birer izlenimden başka hiçbir şey olmadığını ileri sürer. Bu izlenimlerden daha sonra bellekte birtakım tasarımların üretildiğini ve üretilen bu tasarımların çeşitli şekillerde birleştirilmeleri ve işlenmelerinin kompleks düşüncelere götürdüğünü, kısacası zihinde daha önce duyularda bulunmamış olan hiçbir şey bulunmadığını ifade eder.
John Loche ile “Deneyimcilik”
Deneyimcilik ya da deneyimci görüşü benimsemiş düşünürler, elbette bilgi modeli olarak doğa bilimlerini, araştırma yöntemi olarak da tümevarımsal akıl yürütme yöntemini benimsemişlerdir. Gerçekten de deneyimciler yeni yeni gelişmekte olan doğa bilimlerinden etkilenmişlerdir. Onlara göre, doğa bilimlerinin kendi doğruluk standartları vardır ve bu standartlar, doğa bilimlerinde üretilen bilginin, salt inanç ya da sıradan kanaate dönüşmesini bertaraf edecek niteliktedir.
Geometri, ideal kendiliklerin, geometrik şekillerin özelliklerini keşfetmek bakımından hiç kuşku yok ki önemli bir bilimdir, ama dünya hakkında, her gün yaptıkları bir dolu keşif sayesinde, daha çok şey söyleyenler, matematikçiler değil, fizikçilerdir.
Bu aşikar gözlemden hareket eden, söz gelimi Loche, istenen şeyin dünyaya ilişkin bilgiyse eğer, felsefede kendilerine öykünülmesi gereken kişilerin, birtakım tanım ve aksiyomlardan hareket ederek ampirik gözlemle hiç ilgilenmeyen matematikçi ya da geometriciler değil de ampirik verilere itibar eden fizikçiler olduğu sonucuna varmıştır. Bu nedenle, o kendi felsefesine model olarak fizikçinin ampirik analizini, tümevarımsal akıl yürütme tarzını almıştır.
Gerçek bilginin ölçütü olarak da teori ya da fikirlerin gözlemlenebilir verilerle uyuşması ölçütünü benimsemiştir. Bundan dolayıdır ki Loche, benzeri deneyimcilerin programının, sadece felsefeye, felsefi düşünüşe ampirik bilgiye özgü yöntem ve ölçütleri uygulamakla kalmayıp, deneyime dayalı bilginin insan varlıkları için mümkün olan yegane bilgi türü olduğunu da öne sürer.
Sentezci Yaklaşım
