Görme sistemi, göz, optik sinir, lateral genikulat çekirdeği (LGN) ve görme korteksini içeren yapılardan oluşur. İlgili sistemin faaliyeti olan, görme dış dünyadaki uyaranların gözümüzdeki objelerle ilgili olarak ne, nerede ve nasıl sorularına yanıt bulur.
Görme Sistemi:
- Nerede yolu, ne yolu, görme korteksi, LGN, Optik sinir, göz bulunur.
- Boşlukta saniyede 300,000 km hızla giden ışık, görme için temel uyaran olup, elektromanyetik spektrumun (şekil 4.3) 400 ile 700 nanometre (1 nanometre = 1,0 x 10(-9)-üstü) metre) arasındaki dalga boylarını kapsar.
- İlgili aralık, görme spektrumudur.
- Gözün arkasında bulunan retinada ışığa duyarlı alıcı hücreler çubukçuk (rod) ve koni (cone) hücreleri bulunur. Sayıları ve bulundukları yere göre, eşit dağılmayan bu alıcı hücrelerin görevi, ışık enerjisini sinirsel mesajlara-aksiyon potansiyeli dönüştürmektir.
- Koniler, retinanın merkezi olarak da bilinen fovea bölümünde yoğun bulunur.
- Çubukçuklar ise foveada bulunmazlar ve foveadan kenarlara doğru gidildiğinde yoğunlukları artar. Bu sebeple, çubukçuklar kenar görmeyi sağlarken, koniler merkezi görmeden sorumludurlar.
- Çubukçuklar ve koniler yapısal olarak da farklı özellikler gösterirler. Koniler ışığa daha az duyarlı olup keskin, renk ve dolasıyla gündüz koşullarındaki görmeden sorumlu olurken, çubukçuklar ışığa karşı daha fazla duyarlı olduklarından ışık seviyesinin düşük olduğu gece gibi koşullarda aktiftirler.
Elektromanyetik Spektrum:
- Uyaranlar, gözdeki ağ sisteminde işlendikten sonra, optik sinir vasıtasıyla önce talamusun lateral genikulat çekirdekçiğine ve oradan da görme korteksine iletilir.
- Optik sinirin, gözü terk ettiği noktada alıcı hücreler bulunmadığından buraya yansıtılan ışık işleme alınamaz.
- Bu nedenle, bu noktaya kör nokta denir.
- Kör nokta, her iki gözde de bulunmasına rağmen, görme algısında bozucu bir etki oluşturmaz. Çünkü beynimiz “boşlukları doldur” adı verilen, otomatik bir mekanizma ile eksiklikleri tamamlar.
Göz ile Beyin Arasındaki Uyumsuzluklar:
Göz ile beyin arasında, bazı uyumsuzluklar bulunur. Bunlardan biri, dış dünya gözde iki boyutlu (2D), beyinde ise üç boyutlu (3D) temsil edilir.
- Beyin gözden gelen iki boyutlu bilgiyi bazı ipuçlarını kullanarak üç boyutlu hale dönüştür.
- Aynı zamanda gözün yapısından dolayı optik ilkelerle çalışmasından kaynaklanır. Uyaranın gözdeki görüntüsü, retinada ters olarak temsil edilir. Fakat biz dünyayı düz olarak algılarız. Bu problemlerden ilki “2D-3D” problemi olarak ve ikincisi de “ters problem” olarak adlandırılır.
- Beynimizdeki görme korteksi, başımızın tam arka kısmında bulunan, oksipital bölümde yer alır. Burada bulunan nöronlar belli uzunlukta genişlikte ya da yönde olan görsel uyaranın özelliklerine göre özelleşmişlerdir. ( Hubel ve Wiesel, 2004)
Ayrıca insan beyninin; renk, derinlik, biçim ve hareket algısı açısından, farklı merkezlere ayrıldığı, yapılan çalışmalarda ortaya konmuştur. Genel olarak görme korteksinden pariyetal kortekse olan alanda objelerin görsel alanda, nerede olduğu bilgisi sağlanırken, görme korteksinden temporal kortekse uzanan bölgede ise objenin ne olduğu ile alakalı bilgi işlem yapılır. Bundan dolayı, bu iki yol sırasıyla “NEREDE YOLU” ve “NE YOLU” olarak isimlendirilmiştir. Sonuç olarak, görme korteksi, dış dünyanın haritasını çıkararak temsil eder.
