Bilişsel psikoloji, işlevselcilik felsefi akımından fazlasıyla etkilenmiştir. Çünkü bilişsel psikoloji zihinsel işlemlerin işlevsel olduğunu farz eder. Zihin ile beyin arasındaki ilişki, bilgisayardaki donanım ve yazılım arasındaki ilişkiye benzetilir. Bu nedenle, insan düşünce ve davranışının incelenmesinin en verimli ve anlaşılabilir yolu, beynin yazılımı olan zihin üzerine çalışmaktır.
- Öte yandan beynin çalışılması materyalist bakış açısını ortaya koyar. Bu yaklaşımda zihin ve beyin benzerdir. Düşünce ve davranış beyindeki, nöral faaliyetler sonucu oluşur. Bu sebeple, beynin incelenmesi aynı zamanda, zihnin incelenmesi anlamına gelir. Bu iki bakış açısı birbirinden farklı olmakla beraber, bilişsel psikoloji içinde yer alır ve bilişsel psikolojide olgu ve olayların açıklanmasında rol oynar.
İşlevselci Yaklaşım ile Materyalist Yaklaşım Karşılaştırma
İşlevselci yaklaşım, insan davranışını bilgi işlem ve zihinsel işlevler kapsamında açıklarken, materyalist yaklaşım zihinsel süreç ve faaliyetleri nöroanatomi ve nörokimya kapsamında ele alır. Hangi yaklaşımın seçildiği ise daha çok sorulan sorunun türü ve içeriğiyle ilgili değişiklik gösterir.
- Örneğin Kaz Dağları bir yandan coğrafyası ve turizm endüstrisi, diğer yandan oksijen kalitesi ve sunduğu sağlıklı yaşam açısından değerlendirilir. İlgili yaklaşımlar sırasıyla, ekonomi ve yaşam kalitesi ile alakalı değerlendirmeleri yansıtır. Buna benzer şekilde, bellek bir yandan geri getirme ve tekrarlama gibi süreçler açısından ele alınırken, diğer açıdan da kimyasal ileticiler ya da sinapsal işlevler bakımından incelenir.
Geri getirme ile tekrar süreçleri bilişsel açıklama oluştururken, kimyasal ileticiler ve sinapsal duyarlılık biyolojik açıklama bakış açısını meydana getirir.
- Biliş duyusal girdinin dönüştürülmesi, indirgenmesi, özümsenmesi, depolanması ve kullanılması süreçlerini içerir.
- Bilişsel psikoloji, psikolojinin bir alt disiplini olup insanların algıladığını, öğrendiğini, hatırladığını ve düşündüğünü inceler.
