Miletos Okulu, bugün Manisa ili sınırları içinde bulunan eskiden Miletos şehri adı ile anılan bölgede etkinlik göstermiş bir felsefe okuludur.
- Bu okulun temsilcileri Thales, Anaksimandros ile Anaksimenes, gösterdikleri düşünsel etkinlikle ve yöneldikleri sorunlarla felsefe tarihinin ilk filozofları olmuşlardır.
Milet Okulu ile ortaya çıkan yeni düşünme anlayışının en temel kavramı arkhe kavramıdır.
Aristoteles’in Metafizik adlı eserinde de söz konusu edilmekte ve iki ana düzeyde değerlendirilmektedir.
- Bunlardan birincisi her şeyin kendisinden meydana geldiği, türediği şey (arkhe) nedir?
- Bu tek bir arkheden evrendeki bütün bu görünür çokluk, yani bileşik olan şeyler (suntheta) nasıl olup da meydana gelmişlerdir. (Genesis)
Aristoteles’in Metafizik isimli eserinde ele aldığı arkhe kavramına ilişkin iki farklı yaklaşım sergilenmiştir.
- Bunlardan birincisi, doğada bulunan varlıkların arkhe olduğuna yönelik yaklaşımdır.
Arkhe, toprak, su, hava ve ateşten herhangi biri ya da bunların hepsi olarak düşünülmektedir.
Burada dikkate değer nokta, arkhe olarak değerlendirilen unsurun doğada bulunuyor olmasıdır.
Bu gelenek Thales’in suyu, Anaksimenes’in havası, Empedoklesin dört element (toprak, su, hava, ateş) anlayışıyla sürdürülmüştür.
- İkinci yaklaşıma göre arkhe; duyularla kavranamayan doğada bulunmayan soyut varlıklardır.
Bunların örnekleri, Anaksimandros’un apeironu (belirsiz olan),
- Parmenides’in küre şeklindeki Bir’i,
- Pythagoras’ın geometrik nesneleri ya da sayıları,
- Demokritos’un duyularla algılanamayan atoma kavramıdır.
Eski Yunan düşüncesini temsil eden düşünürlerin ele alınmasında ve değerlendirilmesinde, bu düşünürler şu soruların birkaçı ya da hepsine verdikleri yanıtlar doğrultusunda değerlendirilebilir ve sınıflanabilir:
- Her şeyin kaynağı (arkhe) nedir?
- Bu kaynaktan diğer tüm şeyler nasıl meydana gelmişlerdir. (Genesis)
- Yerin yani Dünyanın şekli ve evrendeki konumu nedir?
- Gökteki varlıkların konumu ve evrendeki konumu nedir?
- Doğa olayları ne şekilde açıklanmaktadır?
- Dini ve tanrısal konularla ilgili görüşleri nelerdir?
Miletos Okuluyla birlikte Eski Yunan dünyasında mitos temelli düşünme biçimlerinden logos temelli yani felsefe temelli düşünme biçimlerine doğru bir dönüşüm başlamıştır. Bu anlayış doğanın doğa dışı unsurlarla değil, doğanın kendisinden hareketle açıklanması anlayışının filizlenmesi anlamına gelir.
Aynı zamanda felsefeden önce mitolojik düşünce Antik Çağ dünyasında yer alır ve önemli temsilcileri,
- Homeros ve Hesiodos’dur.
ve güne bi tutam şiir, bir tutam felsefe dokunuşu…
