Doğa döngüsü ve genetik kodlar, birbiriyle etkileşimsel süreci içeren ve insan yaşamını büyük ölçüde etkileyen, geniş ölçekli bir inceleme alanıdır. Bu düşünüm ilerleyişinde, gen nedir ya da genetik kodlar nasıl işlenir ve de etkileşim sürecini etken şekilde etkileyen -kozmos- etkisi hakkında fikir sahibi olmak önem taşır.
Gen Nedir?
Gen, genel tanımı ile kalıtım birimidir. Bir kromozomun belirli bölümlerini oluşturan nükleotid dizisi de denilebilir. Kromozomun kesitleri olarak da bilinen genler, değişik büyüklüklere ve birden farklı çeşitli işlevlere sahiptirler. Araştırmalara göre, genlerin büyüklükleri ve işlevlerinin her zaman doğru orantılı olmadığı da tespit edilmiştir. Gen aynı zamanda; genom dizisinde yeri belirlenebilen ve transkripsiyonu yapılan, düzenleyici ya da fonksiyonel özelliklere sahip bir bölgedir. İlgili özellikleri dahilinde gen; aynı sınıftan olan, protein ya da RNA ile işlevsel ürünleri şifreleyen, aktif olarak birbirleriyle örtüşen, genom dizilerinin birleşmesi ile de tanımlanabilir.
Genom da bir kalıtım birimidir. Ayrıca bir organizmanın kalıtım materyalinde yer alan genetik şifrelerin hepsini simgeler. Tüm canlıların, hücrelerinde yer alan genetik kodları, aynı zamanda ilgili canlının genomunu da oluşturur. Genetik-kalıtım bilimi ise, biyolojinin organizmalardaki kalıtımı ile çeşitliliklerini inceleyen bir bilim dalıdır.
– DNA açılımı; Deoksiribo nükleik asit şeklindedir.
-DNA, dört tip nükleotidden oluşan bir zincir molekülüdür. Bu zincir üzerinde ise, nükleotidlerin dizisi yer alır ve organizmaların kalıtsal aldığı genetik bilgileri içerir.
-Doğada DNA iki zincirli bir yapıya sahiptir. ( RNA ise tek zincirli )
-DNA’da yer alan, her iplikçik bileşeninde nükleotitler birbirini tamamlar. Yani her iplikçik kendine eş yeni bir iplikçik oluşturma özelliğine sahiptir. Ayrıca genetik bilginin, kopyalanması ve kalıtımını işleyen fiziksel mekanizmadır.
RNA yani Ribo Nükleik asit ise, nükleotitlerden oluşan bir polimer olduğu bilinir. Nükleotitlerin her biri; bir azotlu baz, bir riboz şeker ve ayrıca bir fosfattan oluşur. RNA, biyolojik sistemde önemli görevlere sahiptir. Genel görevi ise DNA’da depolanan genetik bilgilerin, proteine çevrilmesi ile alakalı çeşitli süreçlerde önemli rol oynar. Kısaca DNA’da yer alan bilginin kopyalanmasını sağlar, denilebilir.
Gen ve Genetik
Genel anlamıyla DNA, tüm bilgilerin işlendiği bir bilgi deposudur. RNA ise DNA’yı kopyalar. Nöron yani sinir hücresi ise, sinir sisteminin temel noktasını oluşturur ve DNA sistemine bilgi transferini sağlar. Genetik ise biyolojinin canlılar üzerindeki kalıtım özelliklerini ve çeşitliliğini inceler.
Her çocuk doğduğu an, anne-babadan gelen biyolojik kalıtımsal genlere sahip olduğu gibi, kuşaktan kuşağa geçen genetik kodlara da ev sahipliği yapar. Ayrıca herhangi bir bireyin, genetik ya da genom haritası incelendiğinde, sadece aileden gelen genlere sahip olmadığı da bilinen bilimsel bir gerçektir. Her bireyin DNA bilgi kodları, yaşam fonksiyonları dahilinde yeni bilgileri işler ve kendini geliştirebilir.
Birey; gelişim süreci, öğrenim-eğitim, coğrafi bölge-koşullar, beslenme alışkanlıkları ve düşünme-algılama yetisinin gelişmesi gibi sayısız etken doğrultusunda, çocukluktan itibaren genetik kodlarına yenilerini ekler. Yaşam boyu, bireyin ilgili detaylara dikkat etmesi, bilinç seviyesinin de üst noktalara ulaşmasına yardımcı olur. ( Ki! Bu noktada, bilgi ve bilinç-ruh kavramı da karşımıza çıkar, fakat oldukça geniş kapsamlı olduğu için başka bir içerikte paylaşmak istiyorum. )
Genetik ile alakalı bilimsel terimlere sahip olmasak dahi, temel ve somut bilgiler doğrultusunda, soyut düşünebilme yeteneğiyle, evrensel çözümlemesini de yapabiliriz. Önemli olan, DNA kavramına ve RNA, nöron gibi bilimsel kavramlara, doğanın döngüsünde anlayabileceğimiz şekilde anlamlar yüklemektir. Bilgilerin ezbere bilinmesinin bir değeri olmadığı gibi özümsenmesi oldukça önemlidir. Burada odaklanılması gereken en önemli detay, soyut düşünme yetisi ile bireyin ilgili konular hakkında fikir yürütme ve yorumlama becerisidir. Böylece birey, evrensel sistemdeki payına farklı bir bakış açısı kazanabilir ve gündelik yaşamın içinde de algısını geliştirebilir.
Önemli olan nokta; iç içe bir sisteme sahip evrensel döngüde yer alan doğayı ve her şeyi, soyut anlamda şeffaf ve en küçük parçaları ile düşünmek ve kavramaya çalışmaktır. Bunun içinde, öğretiler dahilinde elde edilen bilgiler üzerine defalarca düşünmek, yapılması gereken en önemli işlevdir. Böylelikle evrenin sınırsız kapıları yavaşça aralanır ve bireye farklı yollar sunar.
Genetik Doğa Döngüsü
